De interculturele vaardigheden zijn wel de één van de meest benoemde leereffecten van internationaliseringsinitiatieven in het hoger onderwijs. Voor onze projectdoelen herkennen we ons het meeste in de volgende twee definities van de interculturele competentie omdat beide het effectief intercultureel functioneren integreren:
“The ability to communicate effectively and appropriately in intercultural situations based on one’s intercultural knowledge, skills and attitudes.” (1)
“Interculturele competentie is het gepast en effectief beheren van interactie tussen mensen die, in zekere mate, verschillende of uiteenlopende affectieve, cognitieve of gedragsmatige oriëntaties op de wereld vertegenwoordigen.” (2)
In dit project integreren we het werk van CIMIC, het expertisecentrum voor intercultureel leren en werken van Thomas More. Op basis van uitgebreid onderzoek komen zij tot 9 componenten van de interculturele competentie: culturele zelfkennis, culturele flexibiliteit, culturele veerkracht, culturele ontvankelijkheid, culturele kennis, culturele relationele competentie, culturele communicatieve competentie, culturele conflicthantering, multiperspectiviteit.
Binnen dit ICOM-project operationaliseren we de interculturele competentie als volgt:
|
culturele zelfkennis |
De student heeft kennis van zijn eigen referentiekader en eigen wereldbeeld, en kan dit relateren aan andere zienswijzen. |
|
culturele flexibiliteit |
De student past indien nodig zijn gedrag en communicatiestijl aan in interculturele situaties, en verkent gedragsalternatieven. |
|
culturele veerkracht |
De student gaat op constructieve wijze om met de moeilijkheden en de negatieve gevoelens die met interculturele ontmoetingen gepaard kunnen gaan. |
|
culturele ontvankelijkheid |
De student luistert naar de visie en de deskundigheid van de ander en aanvaardt tevens de relativiteit van de eigen visie en ideeën. |
|
culturele kennis |
De student verwerft kennis over andere culturen en wendt deze kennis in een aangepaste manier aan met respect voor de uniciteit van iedere individuele persoon. |
|
culturele relationele competentie |
In interculturele situaties bouwt de student een werkrelatie op met collega's, cliënten en andere stakeholders en draagt bij aan een sfeer van vertrouwen. |
|
culturele communicatieve competentie |
De student onderzoekt de specifieke kenmerken van zijn eigen communicatiestijl, remedieert deze indien nodig en verkent de communicatiestijl van de ander. |
|
culturele conflicthantering |
De student beschouwt interculturele conflicten als leerkansen en is zich bewust van de eigen conflicthanteringsstijl. |
|
multiperspectiviteit |
De student benadert en begrijpt een situatie, vraagstuk of probleem vanuit meerdere culturele invalshoeken. |
Een onderbouwde analyse van het ICOM-veld 'interculturele competentie' vindt u in het Handboek Internationalisering van Flanders Knowledge Area.
___________________________________________________________________________________
(1) Deardorff, D. (2006). Identification and Assessment of Intercultural Competence as a Student Outcome of Internationalization. Journal of Studies in International Education, 10(3), 241-366.
(2) Spitzberg, B.H. & Changnon, G. (2009). Conceptualizing Intercultural Competence. In D. Deardorff (Ed.), The Sage Handbook of Intercultural Competence (pp. 2-52). Thousand Oaks, CA: Sage.
